Makale 

Sıcaklık ve Nem Haritalama / Mapping

World Health Organization 

WHO Technical Report Series, No. 961, 2011

Annex 9: Model guidance for the storage and transport of time and temperature–sensitive (ttsp) pharmaceutical products / January 2014

Sıcaklık  Nem Haritalama Ne Zaman Yapılır?

1-Devreye almadan önce: Yeni devreye alınacak olan (depo, bekletme alanı, soğuk oda, serin oda, stabilite odası / dolabı, buzdolabı vb) cihaz ya da alan için sıcaklık haritalama işlemi devreye alma ve kalifikasyon sırasında mümkün olan en erken dönemde başlatılır. Yalnızca depolarda yaz ve kış dönemleri olmak üzere iki ayrı çalışma gerçekleştirilir.

Diğer alan ya da cihazlar için sıcaklık haritalama işlemi devreye alma ya da kalifikasyon esnasında tek sefer olarak gerçekleştirilir. Bu, tüm performans sorunlarının erken belirlenmesini ve çözümlenmesini sağlar. Aynı zamanda, potansiyel problemlerin tanımlanmasını ve kabul edilebilir olup olmadığını veya çözüm gerektirip gerektirmediğini belirlemek üzere değerlendirmesine olanak verir. Deponun HVAC sistemleri, tam ve temsili testlerin yapılmasına yardımcı olmak için deponun sıcaklık haritalama işleminden önce hizmete alınır. Test sonuçlarını etkileyebilecek yardımcı sistemin çalışma sorunlarının değerlendirilebilmesi için destek sistemlerinin çalışma durumu dikkate alınır. Yardımcı sistem çalışma sorunları, araştırma gerekmesi halinde bağımsız olarak izlenir.

Örneğin, Aşağıdaki gibi durumlarda, HVAC sisteminin çalışmasını destekleyen soğuk su sisteminin tam olarak dengelenmediği bir HVAC sisteminin çalıştığı alanın sıcaklık haritasının çıkarılması kabul edilebilir.• Soğuk su sisteminin sabit bir sıcaklıkta yeterli soğutulmuş su tedarik ettiği biliniyorsa Not: Aşağıdaki konularda destekleyici veri sağlayacak Bina Yönetim Sistemi (BMS): • Soğuk su sıcaklığı çalışma limitlerinde ise • HVAC sistem soğutma kontrol valfi tam olarak açılmıyor ise - test sırasında yeterli soğuklukta olduğunu gösterir.

2- Değişiklik sonrası: Büyük değişiklik sonrası yapılacak olan risk değerlendirmesi sonrası alanlardaki sıcaklık dağılımının etkilenme riski olan durumlarda yine risk değerlendirmesi kapsamında Sıcaklık Haritalama işlemi, depolarda yazın en sıcak kışın da en soğuk gün/günlerini içine alacak şekilde en az 1’er haftalık süre boyunca en az 1’er dakikalık aralıklar ile veri toplamak kaydıyla 2 defa yapılır. Bu hususta yılın en sıcak ve en soğuk günlerinin belirlenmesinde meteoroloji tahminlerinden yararlanılır. Depo haricindeki diğer alan/cihazlar için değişiklik sonrası tek bir sıcaklık haritalama çalışması yapılır. Depo, bekletme alanı, soğuk oda, serin oda, stabilite odası / dolabı ve buzdolaplarında herhangi bir değişiklik olmaması durumunda bile devreye alındıktan sonra ya da son değişiklik tarihinden itibaren 3 senede bir sıcaklık haritalama işlemi yukarıda açıklandığı şekli ile tekrar edilir.

Sıcaklık Haritalamada Ön Hazırlıklar • Sıcaklık haritalamaya başlamadan önce, kullanılacak tüm ekipmanlar kalibre edilir. • Alana ait gerekli inşai çalışma tamamlanmalıdır. • Tüm ekipman kurulumları tamamlanmış olmalıdır. Sıcaklık haritası çıkarılmadan önce sorumluluklar tanımlanır ve aşağıda belirtilen konular risk analizi ile değerlendirilir ve aşağıdakiler ile sınırlı değildir; • Haritalama noktalarının konumu ve işaretlenmesi • Ne kadar süre boyunca ve sıklıkta izleme yapılacağı (örneğin, 1 dakikalık aralarla 10 gün boyunca ölçüm alınması) • Kabul kriterlerinin/beklenen sonuçların tanımı • Ham verilerin işlenmesi/saklanması • Devreye alma raporunun formatı ve içeriği • Çalışma öncesi ve çalışma esnasında haritalamanın yapılıp yapılmayacağı ve gerekçesi • Haritalama sırasında Boş ve Dolu olma durumu simulasyonu • BMS eklenmesi durumunda, haritalamada kullanılan veri kaydedici verileri ile en uygun nokta belirlenmesi için kavram ve kriterleri.

Sıcaklık Haritalama Ekipmanı Seçimi Genellikle veri kaydedici (datalogger) kullanılarak haritalama gerçekleştirilir. Haritalama için kullanılacak ekipman seçiminde önceden tanımlanmış kabul kriterleri açısından gerekli doğruluk ve tekrarlanabilirlik dikkate alınır, örneğin, Bir ünitenin kabul kriterleri 2°C ila 8°C ve kullanıcı gerekliliği spesifikasyonu 3°C ila 7°C (beklenen sonuçlar) olabilir. Haritalama sisteminin kesinliği ± 0,3°C ise, kabul kriterleri 2,3°C ila 7,7°C ve beklenen sonuçlar 3,3°C ila 6,7°C olacaktır. Bazı veri kayıt cihazlarının kesinlik spesifikasyonu ± 2°C'dir. Bu cihazların kullanılması bu uygulama için uygun olmaz. Sistem performansı hakkında doğru bilgi sağlanmasına yardımcı olmak için sıcaklık haritalama işleminde genellikle hızlı yanıt süreleri olan sıcaklık veri kaydedici kullanılır, aksi halde veri kaydedicinin ilk kurulumundan sonra bir süre sıcaklığın dengeye ulaşması beklenir. Nem kritik bir kalite özelliği olarak tanımlanmışsa ve depoda önemli bir nem kaynağı yoksa, depo içinde bağıl nemin eşitleneceği varsayılır.

Uygulama:URS,DQ,IQ çalışmaları tamamlandıktan sonra OQ (Boş sıcaklık haritalama) ve PQ (Dolu sıcaklık haritalama) testlerine başlanır.

- OQ (Depo Boş Konum Sıcaklık Haritalama)

-  PQ  (Depo Dolu Konum Sıcaklık Haritalama)

. Açık kapı testi

. Elektrik kesintisi testi 

. Alarm testleri

. Kullanılan sıcaklık nem kaydediciler (datalogger) (FDA 21 CFR bölüm 11) e göre  uyumlu olmalıdır.

Referanslar

WHO Technical Report Series, No. 961, 2011 Anex 9:(2014)

United States Pharmacopoeia: Chapter 1079: Good Storage & Shipping Practices.

United States Pharmacopoeia: Chapter 1150: Pharmaceutical Stability

US Food & Drug Administration (FDA): 21 CFR part 11.

AUTHOR:BURAK KIZILTAN